sciëntisme

Emanuel Rutten, Contra Kant (boekrecensie)

door

De wiskundige en VU-filosoof Emanuel Rutten haalde in 2012 de kranten in binnen- en buitenland. Hij had een nieuw ‘godsbewijs’ of ‘argument voor het bestaan van God’ gevonden, dat hij in zijn proefschrift verdedigde. Zoiets is natuurlijk bijzonder in een tijd waarin volgens de meeste sociaal-wetenschappelijke onderzoeken het theïsme op sterven na dood is. Maar … Lees meer

De diepte in naar aanleiding van “Het grote niets” van Rosanne Hertzberger

door

We geloven teveel in de wetenschap. Wetenschappers zijn de nieuwe hogepriesters geworden. En dat is ten diepste irrationeel. Dat beweert althans schrijfster en microbiologe Rosanne Hertzberger in haar recent verschenen boekje Het grote niets: Waarom we te veel vertrouwen hebben in de wetenschap. Een klein boekje dat een heuse maatschappijkritiek blijkt te zijn. Geloof en … Lees meer

Jochemsen en De Vries nog een keer: Wat zijn mijn motieven in deze zaak?

door

Afgelopen zaterdag werd ik gebeld door een journalist van Trouw, die een artikel wilde schrijven over de dubieuze adviesfunctie van Jochemsen en De Vries bij de Stichting De Oude Wereld. Aanleiding was mijn blog van vorige week. Toen de journalist belde, wist ik al dat er deze week een balletje zou gaan rollen. Gisteren verscheen het artikel op de site van Trouw, en vandaag staat er ook een stuk in de gedrukte krant.

Eerlijk gezegd had ik niet verwacht dat de WUR een onderzoek zou gaan instellen (wat overigens gewoon neerkomt op: even een gesprek voeren). Ik verwacht overigens niet dat er consequenties zullen volgen. De Vries kan blijven zitten, de TU Delft lijkt het allemaal weinig te kunnen schelen. Met Jochemsen zal uiteindelijk ook weinig gebeuren, vermoed ik.

Maar wil ik dat er consequenties volgen? Ik kreeg via Twitter en Facebook allerlei vragen over wat ik er uiteindelijk mee win, met deze “heksenjacht” op “gelovige hoogleraren”. Ik had verwacht dat het wel duidelijk zou zijn. Maar niet dus. Ik zal dus nog een keer mijn best doen om het uit te leggen.

Lees meer

Scepticus Piet Borst gooit met modder

door

Ik ben al weer enige tijd abonnee van het blad Skepter. Ik lees dat meestal met veel plezier, aangezien het toch wel leuke zaken aan de orde stelt. Maar neutraal en kritisch? Nee, dat kan ik toch niet echt zeggen. Toegegeven, er zijn een aantal auteurs die behoorlijk descriptief blijven, zoals Pepijn van Erp. Maar er zijn ook auteurs die af en toe met stevige retoriek behoorlijk uit de bocht vliegen. In de jongste Skepter (26:1, zomer 2013) die ik afgelopen zaterdag op de spreekwoordelijke mat vond, laat Piet Borst maar weer eens zien tot wat voor moddergooien sommige Skepsis-aanhangers zich durven te verlagen…

Lees meer

Hans de Knijff over secularisatie, natuurwetenschap en christelijk geloof

door

Bespreking van H.W. de Knijff, Tegenwoordigheid van geest als Europese uitdaging: Over secularisatie, wetenschap en christelijk geloof (Zoetermeer: Boekencentrum 2013, ISBN 9789023926344, 368 pp., € 29,90).

De afgelopen weken was de term sciëntisme nogal in het nieuws, mede door de ruim 2 miljoen euro aan subsidie die de VU heeft weten binnen te slepen voor een groot project dat sciëntisme en de grenzen van wetenschap zal bestuderen. Het onderwerp ‘sciëntisme’ staat ook centraal in het recent verschenen boek Tegenwoordigheid van geest als Europese uitdaging van Hans de Knijff, ofschoon De Knijff meestal de term ‘fysicalisme’ gebruikt. Het boek is een uitgebreide wetenschapshistorische, filosofische, theologische en ethische analyse van de invloed van het natuurwetenschappelijke denken op onze Westerse cultuur. De Knijff ziet die invloed als verstikkend en vervreemdend, niet in de laatste plaats voor het christelijk geloof. En hij poogt in zijn synthetische en omvattende studie om een antwoord te formuleren op dat sciëntisme. Maar lukt hem dat? Ik ben enthousiast over het boek – ik zie het nu als als één van de hoogtepunten van theologische boeken die in 2013 verschijnen – maar ik heb toch ook mijn vraagtekens, zoals ik in de volgende uitgebreide boekbespreking toelicht.

(Deze boekbespreking is een herschreven en flink uitgebreide versie van mijn bespreking die op de website van Het Goede Leven is verschenen.)

Lees meer