cognitieve verklaringen van religie

Het atheïsme van de theologie (3) (column)

door

In het begin van mijn vorige column, schreef ik: “Het betekent wél dat iemand accepteert dat over God niets gezegd kan worden, en dat wat wél over God gezegd wordt (om het spreken over God tenminste levend te houden en de gevoeligheid of ontvankelijkheid voor religieus geloof te cultiveren) dat al wat positief uitgezegd wordt ook en tegelijkertijd ontkend moet worden.”

Deze stellingname lijkt veel misverstanden op te roepen, gezien de reacties. Ik ga hier niet alle reacties langs. Ik merk echter wel dat de meeste reacties zich baseren op één groot misverstand, en daar wil ik hier de vinger op leggen.

Dat levert helaas een ruim dubbel zo lange column op…

Lees verder

Atheïsten blijken toch godvrezender dan gedacht

door

In zijn boek Het Godsinstinct beweert de atheïstische psycholoog Jesse Bering al dat bij de meeste atheïsten hun atheïsme slechts skin-deep gaat. Het atheïsme van de meeste atheïsten is een dun velletje, en als je daar even met je nagel overheen krast, zie je al gauw dat daaronder heel veel bijgeloof schuilgaat. Echt atheïsme, aldus Bering, is niets minder dan een radicaal nihilisme, en dat kunnen de meeste atheïsten gewoon niet aan. Allemaal onzin!, zo reageren de meeste atheïsten. God is een fictie, net als Sinterklaas of de Kerstman, wat Bering zegt is allemaal onzin! (Ik heb deze reacties in real life meegemaakt bij lezingen.) Berings bewering lijkt dan ook een slag in de lucht. Toch? Nee, niet meer. Berings statement heeft meer empirische verificatie gekregen. Want een aantal recente experimenten hebben laten zien dat atheïsten heel wat godvrezender blijken te zijn dan ze zelf denken…

Lees verder

Waarom de vergelijking tussen God en Sinterklaas mank gaat

door

Wie op internet zoekt naar “God and Santa Claus” (kijk maar eens HIER), die zal zien dat deze vergelijking bijzonder populair is onder atheïsten. Ook Richard Dawkins, die claimt iets van de CSR af te weten, heeft in interviews meerdere malen deze vergelijking gemaakt, evenals Daniel Dennett.

In Nederland hoor je vaak de vergelijking dat geloof in God hetzelfde zou zijn als geloof in Sinterklaas: het is kinderachtig, je hoort het uiteindelijk te ontgroeien, je ziet dan in dat Sinterklaas/God niet bestaat, etcetera. Dat de CSR (cognitive science of religion) goede argumenten geeft waarom de vergelijking volledig de mist in gaat, dat weet bijna niemand…

Lees verder

Over wat God gemeen lijkt te hebben met Maarten Keulemans of andersom

door

Maarten Keulemans, wetenschapsjournalist bij de Volkskrant, deed op Twitter een interessante gevolgtrekking, die intuïtief nogal aantrekkelijk aandoet en je regelmatig bij (andere) atheïsten tegenkomt:

Klopt deze conclusie? Is God een illusie als je het mechanisme achter geloof in God snapt? Een kleine filosofische exercitie.

Lees verder

Michiel van Elk: De gelovige geest (boekrecensie)

door

Vandaag is mijn uitgebreide recensie van De gelovige geest van Michiel van Elk op de site van VPRO’s Noorderlicht Recensie Team geplaatst: http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2012/sept/Niet-alleen-tussen-de-oren.html (LINK WERKT NIET MEER) Omdat de tekst op de site wat verschilt van mijn eigen versie (en één alinea is bekort, voor zover ik dat kon zien), plaats ik voor de volledigheid … Lees verder