Het religieuze naturalisme van Carl Sagan (1934-1996)

De vermaarde kosmoloog Carl Sagan (1934-1996) is vandaag de dag vooral bekend als een van de grootste popularisatoren van wetenschappelijke kennis. Hij was een invloedrijke wetenschapper die veel boeken schreef over het heelal, over de evolutie van menselijke intelligentie, en over de zoektocht naar buitenaards leven (waarover hij de briljante roman Contact schreef, die later met Jodie Foster in de hoofdrol verfilmd werd). De meeste mensen kennen Sagan van de tv-serie Cosmos uit het einde van de jaren ’70.

Die documentaireserie, die hij samen met zijn vrouw Ann Druyan bedacht en zelf presenteerde, zorgde ervoor dat Sagan in de jaren ’80 door met name gelovigen argwanend beschouwd als een van de grootste vijanden van het christelijk geloof. Gelovigen en ongelovigen waren het eens dat de serie Cosmos van een uitzonderlijke schoonheid was, maar het probleem voor veel gelovigen lag in de woorden waarmee Sagan Cosmos begint: ‘De kosmos is alles wat er is of ooit is geweest of ooit zal zijn’. Voor veel gelovigen werd Sagan met die woorden de belichaming van een materialistisch atheïsme dat onmogelijk te rijmen was met godsgeloof.

Daarmee wordt miskend hoe religieus en spiritueel Sagan in werkelijkheid was.

Lees meer

Ombudsman Trouw wil af van hoogleraren in de krant, want die verkondigen ook maar een mening…

Vandaag, net voor het weekeind begint, wordt er ineens een bommetje gelegd. Dader is het dagblad Trouw, dat met een commentaar van haar Ombudsman, Adri Vermaat op haar website, stilletjes en bijna onopvallend een bom legt onder de status van wetenschappers in Nederland. Hoogleraren hebben teveel ruimte in kranten, schrijft Vermaat. Ze hebben met hun mening onbeperkte invloed op de beeldvorming van mensen, en dat mag wel een onsje minder…

Lees meer

De wereld als woning en als thuis (column)

In zijn boek Tegenwoordigheid van geest als Europese uitdaging (Boekencentrum 2013) beschrijft de theoloog Hans de Knijff het proces waarbij wij kennis van de wereld vergaren naar analogie van het wonen. Maar wat is wonen?

Lees meer

Stuart Firestein: Onwetendheid is de drijfveer van de wetenschap (boekbespreking)

Aan de Amerikaanse Columbia University doceert neurowetenschapper Firestein een college over onwetendheid, dat nogal succesvol schijnt te zijn. Hij nodigt andere wetenschappers uit om aan studenten te komen uitleggen wat hun d-drijfveren zijn en vooral welke vragen hen boeien. Dit boek is daarvan een spin-off. Is het de moeite van het lezen waard? Wetenschap gaat … Lees meer

De Dalai Lama pleit voor een universele ethiek zonder religie (boekbespreking)

Boeken recenseren heeft soms veel weg van het ondernemen van een reis. De verschillende boeken die je leest en waarover je kritisch reflecteert, zijn als het ware tussenstations waar je even blijft hangen om het uitzicht te bekijken. Zo stond ik onlangs stil bij het boek van Maarten Wisse, dat, zo concludeerde ik, voor mij … Lees meer