De afgelopen maanden ben ik druk bezig geweest – nee, niet met het schrijven van een nieuw boek, maar met het vertalen van het erg leuke boek van de Britse filosoof Roger Scruton, On Human Nature. De vertaling met de titel Over de mens verschijnt binnenkort bij Amsterdam University Press (en is HIER al te reserveren).
Na het boek Over God van de Amerikaanse filosoof Gary Gutting is dit het tweede boek dat ik voor AUP vertaald heb.
In Over de mens verdedigt Scruton op vrij radicale wijze de uniciteit van de mens. Zijn stelling is dat de mens weliswaar ook een biologisch organisme is, maar tegelijkertijd meer dan dat. De mens is meer dan de som van de delen. Er is iets aan de mens dat aan de biologie ontglipt.
Dat heeft echter niets met iets bovennatuurlijks van doen. Scruton verwijst naar emergentietheorieën, maar tegelijkertijd probeert Scruton zich ook los te worstelen uit een strikt metafysisch discours, want waar het hem om gaat is een ethisch punt: de mens is in eerste instantie en vooral een persoon. En dat betekent dat je de mens weliswaar in afzondering kunt bestuderen en reduceren tot bijvoorbeeld een biologisch organisme, maar dat je dan mist waar het om gaat, en dat is dat de mens vooral een sociaal wezen is, en dat je pas ontdekt wat een mens is als je deze mens van aangezicht tot aangezicht ontmoet. Hier speelt ook het idee van ‘ik’ en ‘gij’ van Buber een grote rol.
Het is geen eenvoudig boek, maar wel erg de moeite waard, met name in een tijd waarin enerzijds de natuurwetenschappen (biologisme) en anderzijds liberalisme en kapitalisme de mens proberen te reduceren tot één helder definieerbare, specificeerbare en kwantificeerbare entiteit. Scruton betoogt dat de mens een oneindige kwaliteit heeft die uiteindelijk ieder begripsvermogen overstijgt.
Het boek zal vermoedelijk in de tweede helft van oktober of begin november verschijnen. Meer info is te vinden op de website van Amsterdam University Press.