Momenteel zit ik in Zweden, als onderdeel van de organizing committee van de European Society for the Study of Science and Theology (ESSSAT) om het grote ESSSAT-congres van 2008 in Sigtunastiftelsen (vlakbij Stockholm) te organiseren. De buzz hier vandaag zijn de nieuwste uitlatingen van Richard Dawkins in The Times van gisteren (10 mei). Dawkins neemt in een interview met een theoloog veel van zijn harde taal, die hij in zijn boek The God Delusion tegen religie geuit heeft, terug. Hij geeft zelfs expliciet toe dat hij en de theoloog eigenlijk veel gemeen hebben:
“I don’t think you and I disagree on anything very much but as a colleague of mine said, it’s just that you say it wrong.”
In het interview zegt hij bijvoorbeeld dat kinderen de Bijbel zouden moeten lezen:
“You’d be rightly written off as uncultivated if you knew nothing of the Bible. You need the Bible to understand literary allusions”.
Ook geeft hij toe religieus te zijn, hoewel hij dat antwoord uiteraard nuanceert. Religie is niet meer the root of all evil, maar Dawkins geeft nu toe dat religie ook veel goeds heeft gedaan, dat het zelfs beschavend heeft gewerkt. Ook gelooft hij dat in de toekomst, wetenschappers een enorme kosmische intelligentie zullen vinden, een die alle godsbeelden uit het verleden in de schaduw zetten, en die wellicht zelfs verantwoordelijk is voor design in de wereld:
“I think it’ll be something wonderful and amazing and something difficult to understand. I think that all theological conceptions will be seen as parochial and petty by comparison. … But that gigantic intelligence itself would need an explanation. It’s not enough to call it God, it would need some sort of explanation such as evolution. Maybe it evolved in another universe and created some computer simulation that we are all a part of. These are all science-fiction suggestions but I am trying to overcome the limitations of the 21st-century mind. It’s going to be grander and bigger and more beautiful and more wonderful and it’s going to put theology to shame.”
Toch zegt Dawkins (in de video) wel dat hij verrast zou zijn, als het een antropomorfe designer zou zijn.
Uit het interview blijkt dat Dawkins veel geloviger is dan veelal wordt gedacht, en dat nu ook toegeeft. Dat wil niet zeggen dat hij een ‘anonieme gelovige’ is. Tuurlijk niet. Maar het geeft wel aan dat de harde lijn, die hij in zijn boek heeft uitgezet, ook door hemzelf uiteindelijk onhoudbaar wordt geacht. Het lijkt er waarempel op dat hij door alle kritiek ervan overtuigd is geraakt dat hij tenminste een beetje ongelijk had…
Lees het hele artikel hier:
http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/faith/article1767506.ece
Zie een deel van het interview (video) hier:
http://del.interoute.com/?id=d0fca850-dd8a-403b-894d-7a489c371c2b&delivery=stream
Ik heb het interview nu verschillende malen (2x) aandachtig gelezen, en nee: ik ben niet onder de indruk van deze bekering:
(a) hij kent zijn literatuur niet: hij spreekt over de godsbeelden die ontwikkeld zijn in de theologie en vermoedt dat de wetenschap in de toekomst met een ‘intelligentie’ op de proppen zal komen die de ‘maaksels’ van de theologen zal overtreffen. Dit is hoogmoed. Ik zou dan wel eens willen weten hoe dit conceptueel gezien kan.
(b) Hij ontkent dat je God kunt ervaren (bijgeloof). Maar dat is het failliet van religie: als je het transcendente niet kunt ervaren, is het einde oefening.
(c) Hij gelooft dat wetenschap (dat hij nu onomwonden een ‘belief'(!) noemt, een vergelijking waarmee je naturalisten gewoonlijk op de kast jaagt) de werkelijkheid volledig zal beschrijven. Dat is inderdaad een geloof. Ik geloof nog steeds dat het gemakkelijker is om te pleiten voor het ‘beperkte’ verstand van de mens, dan voor een ‘alwetende’ mens. -Ten tweede: hoe valt deze ‘alwetendheid’ te rijmen met het idee van een ‘magnifieke’ intelligentie?
Het probleem met Dawkins is dat hij een vrij verward denker is- geen wonder dat hij zijn meningen halverwege moet bijstellen.
Ik betreur de aandacht die aan dit onderwerp besteed wordt, o.m. door
kardinaal Danneels. Vooral de titel stoort mij.Die is vergelijkbaar met
de aankondiging van een voetbalmatch tussen een ploeg van eerste
afdeling met een herbergclub, waardoor de herbergclub opgewaardeerd
wordt tot serieuze ploeg.
Met “wetenschap” moet men voorzichtig zijn. Er bestaan veel soorten
“wetenschap”.Ik wil het hebben over dat soort wetenschap dat wordt
aangeboden als alternatief voor het geloof en dat men wel eens “fysika”
noemt.De wetenschappelijke ontwikkelingen ervan tijdens de laatste eeuw
steunen uitsluitend op onwaarheden. Enkele jaren geleden bood ik aan de
Universiteit L.U.C. ,”ad valvas'” , een geldprijs aan voor het is eender
wie, prof of student, die het is eender welke bewering van de
Relativiteitstheorie of Quantummechanika theoretisch of
proefondervindelijk kon bewijzen. Mijn aanbod werd afgewezen omdat de
betrokken professoren zich zouden beledigd voelen.
De media, blijkbaar gesponsord door atheisten, hebben zich schuldig
gemaakt aan opzettelijk bedrog.In de pers werd de theorie van Einstein
dikwijls bevestigd, de zonsverduistering van 1919, de
roodverschuivingen uit de jaren 1920, de proeven met de Mariners in
1970. Doch uit de meetverslagen,o.m. van de NASA,bleek dat er zelfs
geen spoor van Einstein-effect was waargenomen. Van verslagen van
geleerden die de proeven deden geen spoor in de media. Een optisch
effekt, dat normaal is voor de klassieke optiek, is in de pers
Einstein-effect, Einstein-ring, enz. genoemd.
Die wetenschap, die het alternatief voor het geloof zou zijn, beweert
dat atomen enkel kunnen verklaard worden met quanta enz. Dat is een
grove leugen . Alles kan tot zekere diepte verklaard worden met de
gewone fysika. Die leugen wordt nu al een eeuw verkondigd maar buiten
het spectrum van waterstof heeft men nog geen spectrum verklaard. De
verklaring van het spectrum van waterstof is trouwens in tegenspraak
met zichzelf.
De waarheid is dat atomen even goed als een zonnestelsel kunnen
verklaard worden met de fysika van onze grootvaders.
Op universiteiten wordt onderwezen dat het bestaan van atomen in
tegenspraak is met de klassieke natuurkunde. Het waterstofatoom wordt
vergeleken met een draaiende dipoool die energie zou stralen
en het atoom zou moeten stilvallen door uitputting van energie. Die
theorie is driedubbele onzin . Elk atoom straalt permanent energie, de
warmtestraling, de energievoorraad is onuitputtelijk een draaiende
dipool straalt geen energie.
Enkele jaren geleden stuurde ik de berekening van het veld van een
draaiende dipool ,waaruit bleek dat een draaiende dipool geen energie
straalde , aan een professor van K.U.L., met het verzoek de fouten in
mijn berekening aan te wijzen of toe te geven dat hij onzin onderwees.
Zijn antwoord was kenschetsend voor de hedendaagse wetenschap. “Het is
niet nodig uw berekening na te zien.Ze is zeker fout want ze komt tot
een besluit dat in tegenspraak is met een basisaxioma van de
quantummechanika.
Daar waar het onbegonnen werk is een geloofspunt te weerleggen is het
doodeenvoudig elke stelling van de moderne fysika te weerleggen. De
(huidige,moderne) wetenschap kan dus geen gesprekspartner of tegenspeler
van het geloof zijn.
Ing G.Machiels
Diepenbeek
Bedankt voor de link, Taede.
De culturele appreciatie van geloofsuitingen moet men niet te serieus nemen. Er zijn b.v. veel ongelovigen, die de Matthäus-Passion heel mooi vinden – wie is niet onder de indruk van “Wir setzen uns mit Traenen nieder/Und rufen Dir im Grabe zu: Ruhet sanfte, sanfte Ruh!/Ruht, ihr ausgesognen Glieder!/Ruhet sanfte, ruhet wohl!” Of het Requiem van Mozart, etc. etc. Als cultuurminnaar zou je bijna gelovig worden; het is bijna te mooi om het niet te geloven: alles zal goed komen (na de dood, weliswaar, maar toch), een uitvaartmis in een mooie kathedraal. Een beetje een opiaat, misschien?
Nou, ing. Machiels, het zal weinig zin hebben, maar for the sake of argument zal ik reageren op uw bewering “buiten
het spectrum van waterstof heeft men nog geen spectrum verklaard”. Bent u op de hoogte van de moderne atoomspectroscopie en de theorie daar van? Of van de theorie van de halfgeleiders? Heeft u wel eens de quatummechanische variatietheoretische berekening van de structuur van het Helium- of Litiumatoom gezien?
De tijddilatatie volgens de speciale relativiteitstheorie wordt dagelijks in de deeltjesversnellers (CERN etc.) waargenomen.
Meent U werkelijk dat er geen roodverschuiving wordt waargenomen?
“Geen spoor in de media”. Het is zeker allemaal een grote samenzwering. Door de atheisten nog wel. Is dit soms een persiflage? Het verbaast mij niet, dat fysika profs. niet op uw aanbod ingaan. Dat doen ze ook niet met briefschrijvers die beweren dat de Aarde plat is als een pannenkoek. Meer tijd ga ik hier niet aan besteden. Taede misschien?
Vind dat je een beetje teveel aanneemt als je schrijft ‘Ook gelooft hij dat in de toekomst, wetenschappers een enorme kosmische intelligentie zullen vinden… die wellicht zelfs verantwoordelijk is voor design in de wereld’. Ruk je de daaropvolgende uitspraak niet uit zijn verband? Dawkins verwacht naar mijn weten niet dat er een kosmische intelligentie ‘ontdekt’ zal worden. Anders zou hij er al in geloven. Ik denk dat hij in die uitspraak (‘I think it’ll… theology to shame’) op een ‘als’ manier spreekt, in de trant van ‘Als wij zo’n hogere macht zouden ontdekken, dan…’. Als Dawkins echt in een hogere macht zou geloven, dan zou christelijk Amerika al met al haar gewicht erop gesprongen zijn, wat nog niet gebeurt is.
Taede, het verbaast me dat je hier zo’n punt van maakt. Ik ben namelijk niets tegengekomen dat niet ook al in zijn meest recente boek staat of hij in recente interviews heeft gezegd. In zijn boek wijst hij er ook op dat de bijbel van literaire waarde is, een aardige stempel heeft gedrukt op de ontwikkeling van onze cultuur en daarom ook gelezen zou moeten worden. Dawkins heeft ook nooit beweerd dat religie de root of all evil is, die titel (van het betreffende programma) is door zijn producers gekozen en hij was er zelf niet echt blij mee (meen ik me van een interview met hem hierover te kunnen herinneren). Voorts is zijn bewondering voor de ontzagwekkendheid van het universum, wat sommige mensen religieus of spiritueel noemen, niets nieuws. Zelfs het feit dat hij op heel veel punten overeenstemt met intelligente/liberale gelovigen is niet nieuw, zie bijvoorbeeld zijn interview met de Bishop of Oxford, Richard Harries.
Ik denk dat Dawkins over het algemeen veel feller (‘fundamentalistischer’) en ongenuanceerder wordt afgeschilderd dan hij in werkelijkheid is. Dat verkoop nou eenmaal beter
Dag Taede, interessant dit over Dawkins te horen! Ik lees momenteel een van de weinige boeken die tegen zijn ‘leer’ in gaan, dat van Alister MacGrath: ‘Dawkins’ God’. Misschien herinner je me nog van het Volkskrantblog? Ik schreef toen over Intelligent Design. Dat blijft me boeien: veel blogs had ik nog en publiceer ze opnieuw nu en dat leidt weer tot (beperkte) discussies. Bij de Volkskrant kreeg ik toen kritischer respons. Je ziet, het bloed kruipt toch waar het wil gaan, zie mijn URL.
Na de ‘herhaling’ ga ik nieuwe stukken schrijven.
Dag! Een hartelijke groet van Paul Delfgaauw, Leiden.
(Goed je site terug gevonden te hebben! (via Google).