Dinsdagmiddag 30 september 2014. Klokslag 15.00 uur stromen zo’n 300 jongeren de Heineken Experience aan de Stadhouderskade in Amsterdam binnen. “Entire Amsterdam must be gathered here”, stelt een verblufte toerist. Hij heeft ongelijk, ze komen lang niet allemaal uit Amsterdam. Ze komen uit heel Nederland, vanuit het hoge noorden (een enkeling zelfs van een van de Waddeneilanden) tot het meest zuidelijke puntje van Nederland. Ze zijn zichtbaar gespannen, nerveus zelfs. Ze zijn allen persoonlijk uitgenodigd door de platenmaatschappij Armada om deel te nemen aan de eerste Armada Music Talent Experience – een evenement waarbij de platenmaatschappij direct contact maakt met de toekomstige generatie producers.
Iedereen moet met de lift naar boven, naar de zesde verdieping, een mooie ruimte, met een groot dakterras waarover je een imposant vergezicht over Amsterdam hebt. Het zijn vooral jongens die zich verzamelen, velen dragen koptelefoons om de nek en hebben een laptop onder de arm. Ik vermoed, rondkijkend, dat er nog geen twintig vrouwen zijn. De leeftijd varieert van 15 tot 25 jaar, met uitschieters. Eén jochie kijkt wat onwennig om zich heen, zo naast zijn moeder. Maar die onwennigheid is er bij iedereen.
Bloedmooi
Het duurt lang voordat alle bezoekers boven zijn, ruim drie kwartier. Terwijl de zaal zich langzaam vult, wordt het ook warmer. Er is gelukkig gratis frisdrank voor iedereen. Na zo’n 50 minuten gaat er voorin de zaal een deur open en komen zeven mannen het podium oplopen. Het zijn de zes A&R managers (Artist & Repertoire) van Armada: Sander Bouma, Joël de Vries, Kevin de Roos, Marwen Tlili, Ruben de Ronde en Onno van Kemenade. In het midden neemt Armin van Buuren plaats, de wereldberoemde dance-producer en oprichter van de nu zo succesvolle onderneming. De jongen die zo gewoon is gebleven zoals hij ook deze middag weer laat zien. Zonder kapsones, aanvankelijk zelfs enigszins nerveus overkomend, neemt hij het woord en introduceert hij de mensen van het vlaggenschip van de internationale dance-muziek.
(Bron afbeelding: Twitter, Vincent Leijen: https://twitter.com/vincentleijen/status/516965943873118208.)
Armada is een bedrijf dat gerund wordt door jonge mensen, die toch een grote verantwoordelijkheid krijgen. Een aantal A&R managers aan de tafel is pas de twintig gepasseerd. Het zijn hippe gasten, goed gekleed, met vlotte sneakers. De vrouwen van Armada zijn zonder uitzondering bloedmooi, maar hun rol blijft onduidelijk of “slechts” ondersteunend. Zij fotograferen, laten bij de deur de gasten binnen, of lopen schijnbaar verveeld door de zaal, af en toe op hun mobieltje glurend. De dance-scene lijkt toch vooral een mannenbolwerk. Zo’n 30 werknemers telt Armada, zo laat ik me vertellen. Het heeft veel weg van een eliteclub: je moet de uitstraling van fotomodel hebben, wil je bij Armada mogen werken. Sommige werknemers hebben zelfs nauwelijks een opleiding gehad, vertelt een van de Armada-dames mij. “Hier krijgen ze kansen”.
Cyborgs
Nadat Armin de medewerkers van Armada heeft voorgesteld, stelt hij het duo Brodanse voor. De Britse broertjes Austen en Scott Smart hebben wat tijd nodig om hun computer en midi-apparatuur aan te sluiten, maar gaan dan van start. Nerveus, onwennig, maar al snel laten ze het publiek dat steeds dichter naar voren dringt zien hoe ze hun kunstjes flikken. Of is dat oneerbiedig gezegd? Het draait volledig om de techniek, om Ableton Live (waarop ze zijn overgestapt na lang in Logic te hebben gewerkt, zo vertellen ze), om de tuning van de kick, om plugins, om EQ, compressors, limiters – esoterische taal die door de bezoekers wordt geroken en gedronken. Het is indrukwekkend. Eens te meer wordt duidelijk dat het produceren van dance-muziek niets meer onder doet voor Beethovens compositiewerk. De noeste arbeid is hetzelfde, slechts de instrumenten waarmee gewerkt wordt zijn veranderd. Het eenvoudige sample-werk uit de vroege jaren ’80 (waarmee sampling zijn slechte naam kreeg) is al lang verleden tijd. Samples worden nog wel gebruikt, maar beperken vaak ook de creativiteit. Software én hardware synthesizers krijgen opnieuw voorrang, de producer wordt weer de techneut die weer zelf met sawtooths en squarewaves aan de slag gaat. Het roodharige duo heeft zelfs een heuse Roland-808 drumsequencer meegenomen om te laten zien hoe ze ermee te werk gaan. Het is allemaal self-taught: “We hebben geen opleiding tot dj of producer gehad”, zegt een van de broertjes als antwoord op een vraag uit het publiek, “we hebben onszelf alles moeten aanleren, we hebben daarbij vooral naar filmpjes op Youtube gekeken, om de technieken daarna zelf uit te proberen”.
(Bron afbeelding: Twitter, Armin van Buuren Fans: https://twitter.com/ArminFansMexico/status/517117887295651841/.)
Ik kijk om me heen, de toekomstige generatie producers staat ademloos te luisteren, ze zuigen de kennis van deze broertjes die het gemaakt hebben wellustig in zich op. Er hangt een fantastische sfeer. Slechts achterin de zaal wordt gezellig gekeuveld. Dat zijn de losers, de neppers. Vooraan staat de nieuwe generatie nerds, een generatie jongeren die zich verlustigen aan techniek die in dienst staat van de muziek, om klanken voort te brengen die niemand ooit gehoord heeft, om de verbeelding te vertalen in geluid via techniek – hier staat een generatie voor wie een DAW (digital audioworkstation) een huis wordt om in te wonen, waarbij de plugins (zoals synthesizers en digitale effecten) het meubilair vormen. Soms verhuis je (van Logic naar Ableton Live of Cubase), maar vaker vervang je het meubilair (een compressor van Waves voor de Izotope Poizone mastering suite). Cyborgs zijn het, vergroeid met hun computers en midi-controllers. En ik ben een van hen.
Eindbus
Later die avond geeft Armin van Buuren zelf eenzelfde masterclass. Hij laat zien hoe hij de verschillende elementen van zijn track Hystereo heeft gemaakt. Opnieuw wordt het erg technisch, vertelt hij over compressors en limiters (“liever zo weinig mogelijk op de eindbus”), over synthesizers als Spire, Stylenth en Native Instruments Massive – de drie voornaamste synths die Armin gebruikt. Maar ook samples van klassieke orkesten komen vrijwel onopgemerkt voorbij in het nummer. Beukende beats rollen de zaal in, slechts een enkeling beweegt níet mee. Het is aanstekelijk. Van Buuren laat op een klein midikeyboardje horen hoe het nummer is begonnen met een enkel, spontaan pianoriedeltje en daarna, met behulp van techniek, een grote dosis creativiteit en een uitstekende set oren uitgroeide tot de monsterhit die het nu weer aan het worden is. Alles wat Armin aanpakt, verandert spontaan in goud.
(Bron afbeelding: Twitter, Alter Planets: https://twitter.com/AlterPlanets/status/517218765864697856.)
Maar toch, proef ik daar af en toe toch iets van twijfel? Een paar keer zegt Armin nadrukkelijk hoe de trance-muziek in zijn oren verpest wordt door teveel compressors en limiters. Er is geen headroom meer aanwezig. Alles moet zo luid mogelijk worden afgemixt. Daardoor gaat alle nuance in de muziek verloren. Hij probeert zich ertegen te verzetten door de mastering een eindmix aan te leveren waar toch nog 6 decibel headroom in zit. Maar ook in zijn eigen sets moet hij met de tijd meegaan. De dictatuur van de luidheid heeft toegeslagen en het wordt alleen nog maar erger. Ook zegt hij tussen neus en lippen door dat hij privé naar heel andere muziek luistert. En dat de trance-muziek de afgelopen tien jaar onherroepelijk is veranderd. “Sommigen vinden dat jammer”, stelt Armin, “maar dat de muziek veranderd is, is nu eenmaal een feit dat je moet accepteren”. Wat probeert Armin hier nu eigenlijk te zeggen?
Alles bij elkaar bekruipt me het gevoel dat hier veel meer aan de gang is dan een zoektocht naar dat ene talent dat over tien jaar aan de top staat. Staat hier een Armin van Buuren die heel langzaam afscheid aan het nemen is? Hij heeft een vrouw en twee kinderen, wil hij het gejaag over de wereld, in zijn privé-jet van optreden naar optreden, langzaam vaarwel zeggen? Wil hij wellicht meer tijd voor zijn gezin en misschien voor de muziek die hij nog wél leuk vindt?
Want hoe je het ook wendt of keert, zijn masterclass schetst het beeld dat de fascinatie voor de trance-muziek bij Armin vooral lijkt te zitten in de wijze waarop een muziekstuk geproduceerd wordt dat tijdens zijn DJ-sets de mensen in vervoering zal brengen. Het lijkt te gaan om het effect, en Armin weet dat via de techniek, zijn creativiteit en zijn gevoel voor dramatiek feilloos te bewerkstelligen. Het is oneerbiedig om te zeggen – zijn enthousiasme voor de techniek is ongeëvenaard – maar af en toe heeft het toch ook iets weg van een truc die hij telkens weer uitvoert, en waarvan hij een kick krijgt als het hem weer gelukt is. Gaat zijn hart werkelijk uit naar de beukende beats die machinaal over de hoofden heen rollen? Waar zijn de emotionele melodielijnen van hits zoals Shiver? Natuurlijk, je kunt bij die beats beslist niet stil blijven staan. De beats raken de luisteraar direct, slepen de luisteraar onherroepelijk mee, maar die beats hebben vooral iets lichamelijks: je lichaam wil bewegen, maar het lijkt wel alsof de verheven melodieën die de trance-muziek lange tijd karakteriseerden en die de geestelijke erfenis waren van de klassieke muziek waardoor veel trance-producers geïnspireerd waren (ook Armin zelf, zo zegt hij), vrijwel volledig zijn ingeruild voor de beukende beats die vooral door de groeiende invloed van hardstyle centraal zijn komen te staan. Waar het dualisme van lichaam en geest in de trance-muziek van tien jaar geleden volledig opgeheven was, lijkt nu een naturalistische trek te zijn ontstaan, die voorrang geeft aan het lichaam en de geest steeds meer lijkt te verwaarlozen. Of zijn dat slechts de rommelige gedachten van een filosofisch ingestelde journalist die lijdt onder beroepsdeformatie?
De koks
Centraal op deze middag en avond staan de momenten waarbij de bezoekers hun meegebrachte demo’s aan de A&R managers kunnen laten horen. Iedere manager heeft zijn eigen specialisme, en de jongeren weten tamelijk feilloos bij wie ze moeten zijn. Wie rondloopt hoort vooral gemompel over hardstyle en bigroom. Kaartjes worden uitgewisseld, netwerken is waar het om gaat. “Het gaat om de koks”, zei Armin van Buuren nog aan het begin van de middag, “niet om de keuken”. En de koks, dat zijn de bezoekers, de producers-in-de-dop, en hun brouwsels zitten opgesloten in de laptops en de telefoons.
Ook in de mijne. Ook ik laat mijn demo horen via mijn telefoon. Met zijn koptelefoon op luistert de A&R manager aandachtig, ruim 2 minuten lang, terwijl Armin zijn masterclass geeft. Daarna zijn oordeel: “Ik wil dit toch graag nog eens rustig beluisteren als ik op mijn kantoor zit”, zegt de A&R managers, en hij geeft me zijn e-mailadres waar ik de MP3-file naartoe kan sturen. Ik glimlach, zonder verwachting. Een kans, ja, is een kans, en die moet je niet vooral voorbij laten gaan.
(Bron afbeelding: Twitter, Armada: https://twitter.com/Armada/status/516952082281431040.)
Een experiment
In een pauze schiet ik de organisator aan, Rogier de Kreuk, zelf dance-producer en werkzaam als product manager bij Armada, en vraag hem naar het waarom van dit initiatief: “We krijgen wekelijks ontzettend veel demo’s binnen, maar toch heerst er veel misverstand over hoe het werkt bij een platenmaatschappij als Armada. Daar wilden we wat aan doen.”
De Kreuk is de organisator van de Armada Music Talent Experience. “Het doel van de Armada Music Talent Experience is tweeledig”, legt hij uit. “Enerzijds willen we aan mogelijke producers uitleggen hoe de platenmaatschappij Armada werkt, wat er gebeurt met je muziek, hoe het werkt met rechten, enzovoorts. Anderzijds willen wij als Armada leren van de producers hoe zij hun muziek maken. We willen een goede kijk krijgen op de technische kant van muziekproductie. Want daar weten we niet veel van.”
Veel reclame voor de Armada Music Talent Experience is er niet gemaakt. Weliswaar stond het op de website van Armada vermeld en maakte Armin van Buuren – de oprichter van Armada – via Twitter en Facebook bekendgemaakt. Toch werd er massaal gereageerd. “We hebben in totaal zo’n 800 uitnodigingen verstuurd”, gaat De Kreuk verder. “Alle mensen uit Nederland die zich hebben ingeschreven, hebben een uitnodiging ontvangen. We hebben ook honderden aanvragen uit het buitenland ontvangen. Die hebben we direct terzijde geschoven, omdat we wisten dat die toch niet zouden komen.”
Geïnteresseerden die zich aanmeldden, moesten bij hun aanmelding hun Soundcloud-website vermelden. “We hebben daar verder niet naar gekeken,” geeft De Kreuk toe. “Dat Soundcloud-adres was bedoeld om de mensen die echt geïnteresseerd zijn in muziek hier te krijgen en om mensen die louter uit belangstelling voor Armin [van Buuren] komen te weren. We willen hier echte muziekliefhebbers, mensen die professioneel met muziek bezig zijn of aan de slag willen. Het is een experiment. Als we tevreden zijn, krijgt het wellicht een vervolg.”
Een erg inspirerende dag, een fantastisch initiatief van Armada, dat wellicht voor een enkeling hoop en uiteindelijk zelfs een uitzicht heeft gegeven op een glansrijke toekomst in de muziekindustrie.
En nu maar weer gauw aan de slag met mijn demo…