Muziek maken is moeilijk…

Die titel is natuurlijk een lokkertje, hoewel…

Muziek maken is an sich niet moeilijk en zelfs kinderlijk eenvoudig, tenminste voor wie er gevoel voor heeft. Maar om je muziekopnames en -producties ook goed te laten klinken, zodanig dat die kunnen concurreren met producties die zijn gemaakt in dure studio’s met behulp van goedbetaalde top-producers en technici, ja dat is een stuk lastiger. De laatste jaren heb ik mijn best gedaan en geïnvesteerd om mijn technische skills zodanig te verbeteren dat het niveau van mijn muziek ook qua techniek en sound een stuk hoger ligt. Of dat gelukt is, mag uiteraard de luisteraar beoordelen.

Voor wie het nog niet wist, ik maak al jaren instrumentale, melodieuze electronische muziek onder de artiestennaam Tonal Assembly. Optreden heb ik ook een paar keer gedaan, maar hoewel ik mijn hand niet omdraai om voor een groot publiek een lezing te geven, merk ik dat ik qua muziek toch vooral een studiomuzikant ben. Dat heeft er vooral mee te maken dat mijn muziek uit zodanig veel partijen bestaat, dat het vrijwel onmogelijk is om die allemaal live te spelen. Bovendien is het staan achter een stel keyboards een behoorlijk statische aangelegenheid en heb ik gemerkt dat veel artiesten gebruik maken van ondersteunende visuals om de aandacht van hun publiek te behouden. Ik heb geen team dat dat allemaal voor elkaar kan krijgen. Vandaar dat ik terughoudend ben met optredens.

Earth Emotions

Het afgelopen jaar zijn er twee albums van mijn hand verschenen (digitaal). Het eerste album verscheen vorig jaar, en is getiteld Earth Emotions.

Het is een album geworden met vooral ambient muziek, dat je zonder al te veel na te denken over je heen moet laten komen. Ambient muziek: de naam zegt het al, het is muziek die een sfeer creëert. Een muzikale ruimte waarin je je als luisteraar begeeft. Het is de bedoeling dat je je overgeeft aan de emoties die de muziek willen overbrengen zonder over die muziek zelf al te veel na te denken. Sowieso denk ik dat muziek vooral onbewust werkt, maar bij Earth Emotions heb ik dat tot concept gemaakt.

Dat heeft er ook mee te maken dat de titel van het album en geïnspireerd is door het gelijknamige boek van de Australische filosoof Glenn A. Albrecht. Ik besprak de Nederlandse vertaling (of eigenlijk: sterke bewerking) van dit boek voor Volzin, maar had eerder al het Engelstalige origineel gelezen. Ik was daar zeer van onder de indruk.

Albrecht stelt in dat boek dat veel emoties die veel mensen vandaag hebben door wat er in de wereld en vooral met de natuur gaande is, eigenlijk geen naam hebben omdat ze zo nieuw zijn. We leven in een tijdperk van nieuwe, voorheen ongekende emoties. Vandaar dat Albrecht probeert naam te geven aan die nieuwe emoties. Eigenaardige, abstracte namen, vaak ontleend aan filosofische concepten. Met het album Earth Emotions probeer ik die emoties deels in muziek om te zetten. Opnieuw, of dat gelukt is, kan ik niet beoordelen, dat moet vooral de luisteraar doen.

Het album Earth Emotions is als digitale (high-resolution) download te koop op Bandcamp maar ook wereldwijd op streamingservices zoals Spotify te beluisteren:

2025

Begin januari verscheen het album 2025. Dit album bevat een achttal instrumentale en melodieuze electronische composities waarin ik opnieuw probeer om de luisteraar op vooral onbewust niveau aan te spreken. Waar op het vorige album ritmes minder een rol speelden, staan ritmische elementen in de tracks van 2025 centraal, vandaar ook dat ik de muziek van dit album geen ‘ambient’ zou noemen.

De acht tracks van dit album nemen de luisteraar mee op een reis voorbij de grenzen van deze Aarde, maar gunnen de luisteraar ook juist een blik op onze planeet en haar bewoners van buitenaf.

Voor mij staat het jaartal ‘2025’ vol dreiging en onzekerheid. Ik zie de toekomst met vrees tegemoet en niet met vertrouwen. Ik heb het gevoel dat dit jaar een cruciaal jaar wordt vol beslissingen waarvan de consequenties nog lang niet te overzien zijn, maar die nog jaren de agenda zullen bepalen. Dat levert gek genoeg geen depressieve muziek op, maar wel muziek waarin emoties een rol spelen.

De muziek probeert de emoties te kanaliseren en over te brengen aan de luisteraar. Deels is het concept van dit album geïnspireerd door het prijswinnende boek Orbital van Samantha Harvey – een fantastische meditatie op het aardse bestaan vanuit de ruimte. Toen ik dit boek had uitgelezen, in de periode waarin ik mijn album (toen nog zonder titel) aan het mixen en masteren was, wist ik direct dat het idee onder dit boek ook het idee was dat de verschillende tracks van het album met elkaar verbond. En ook hier geldt: de gevoelens die Harvey tot uitdrukking brengt in haar boek, hebben geen namen omdat ze zo nieuw zijn voor onze soort.

Ook voor dit album geldt dat het digitaal te koop is via Bandcamp en te beluisteren via streamingservices, zoals Spotify:

Muziek en de macht der algoritmen

Tot zover over mijn twee albums. Maar lees nog even verder.

Zoals gezegd, wat moeilijk is aan muziek, is niet alleen de technische kant van het verhaal. Wat ook moeilijk is, is om er iets mee te verdienen. Het probleem is dat veel mensen wel van muziek willen genieten, maar er eigenlijk niet voor willen betalen. In de ogen van veel mensen is het kunnen luisteren naar muziek een soort recht. Bovendien – je kunt hier hele filosofieën over opzetten – zien veel mensen muziek als iets dat eigenlijk geen substantie heeft, niet echt bestaat, en waarvoor je dus ook niet gaat betalen, want wat je voor dat geld krijgt, kun je immers niet vasthouden. Vandaar dat het kopen van digitale downloads veel mensen nog altijd raar vinden, want wat ‘krijg’ je dan precies voor dat geld?

Dat maakt het voor artiesten buitengewoon moeilijk om er iets aan te verdienen, en dat geldt ook voor mij. Ik ga hier niet over klagen (hoewel het wel degelijk klagenswaardig is). Ik waag hier echter wel een oproep: je hoeft wat mij betreft geen digitale downloads te kopen via Bandcamp (dat mag natuurlijk wel). Maar mocht je een abonnement hebben op een streamingservice zoals YouTube Music of Spotify, dan zou ik het wel heel fijn vinden wanneer je de albums of het profiel van Tonal Assembly zou willen “liken” of – heel graag! – bepaalde tracks aan een playlist toe te voegen.

Dat laatste heeft namelijk alles te maken met algoritmen. Als luisteraars op artiesten of muziek reageren door vaker te beluisteren, op een playlist toe te voegen of de profielpagina van de artiest te bekijken, dan pikt het algoritme dit op en presenteert de muziek aan meer mogelijke luisteraars, mogelijk met meer streams tot gevolg.

Opnieuw: hier word je als artiest zeker niet rijk van. Spotify betaalt heel weinig uit aan artiesten per stream (en helemaal niets aan superkleine artiesten als ik). Maar voor mij zijn er gelukkig ook nog auteursrechtenorganisaties als BUMA/Stemra en SENA, en ook zij betalen mij als maker voor de streams en gekochte downloads. Het gaat om hele kleine bedragen, maar alles helpt. Maar voor mij als artiest is de invloed van de luisteraar op het algoritme misschien wel cruciaal en op dit moment in mijn muzikale loopbaan het belangrijkst.

Ik maak geen muziek om geld te verdienen, daar gaat het mij niet om. Maar: inkomsten uit muziek stellen me wel in staat om weer verder te investeren in mijn studio en in de techniek die me weer verder helpt om meer muziek te maken. Zo werkt het nu eenmaal.

Weet dus dat ik iedere luisteraar die de tijd neemt om naar mijn muziek te luisteren koester. Als muzikant en producer lever ik geen tastbaar product af wat je in je handen kunt houden en je bezit kunt noemen. Muziek is heel raadselachtig, eigenlijk een mysterie (niet voor niets associeerden de oude Grieken muziek al met het goddelijke). Wat muziek doet, is jou gevulde tijd geven, namelijk tijd die gevuld wordt door een ervaring die de muziek jou geeft. Een ervaring die voorbij gaat, die ook nooit meer als precies diezelfde ervaring terugkomt (je kunt een muziekstuk maar één keer echt voor het eerst beluisteren). Iedere keer wanneer je hetzelfde muziekstuk beluistert, is die muziek weer uniek, omdat ieder moment uniek is (omdat jij als luisterende persoon bij iedere gedachte die je hebt, verandert).

Ik weet dus wat mijn verantwoordelijkheid als muzikant en producer is. Een verantwoordelijkheid die ik heel serieus neem, waarin ik tijd en geld investeer, zodat jij kunt ervaren wat de muziek jou geeft.