
Het onderwerp van mijn deze week verschenen boek – het vervagen van het onderscheid tussen “geloof” en “ongeloof” – duikt steeds vaker op. Deze week nog kreeg ik een exemplaar toegestuurd van het boekje Filosoferen over God, onder redactie van René van der Rijst.
Het boekje verschijnt in de “Toer Reeks”, een serie boekjes die gesprekken in kerkelijke gemeentes over allerlei thema’s wil stimuleren en verdiepen. Filosoferen over God gaat het over denkers die kenmerkend zijn voor wat wel genoemd wordt “de terugkeer naar religie” en die momenteel in de filosofie opgang maakt. Deze denkers zijn veelal niet-gelovige filosofen die traditionele godsbeelden verwerpen, maar wel de waarde van God en religie erkennen en in hun denken een plaats geven.
Het boekje bevat zeven beknopte hoofdstukken voorzien van gespreksvragen. René van der Rijst schrijft over Gianni Vattimo. Gerard Numan probeert het tamelijk warrige denken van Peter Sloterdijk op systeem te brengen. Floris Schleicher schrijft over Slavoj Zizeks ideeën over de incarnatie. Theo Hettema schrijft over het denken van Richard Kearney. Wouter Slob schrijft over Alain de Bottons boek Religie voor atheïsten. Alain Badiou en zijn ideeën over Paulus en “de gebeurtenis” wordt door René van der Rijst beschreven. Hein van den Heuvel ten slotte beschrijft het religieus-spirituele denken van Joke Hermsen. Dit laatste hoofdstuk is een ietwat vreemde eend in de bijt omdat, zoals de auteur ook toegeeft, Hermsen nauwelijks tot niet over religie schrijft. Persoonlijk vind ik de keuze om Hermsen in dit boekje op te nemen wat eigenaardig, ik zou eerder voor Jürgen Habermas, René Girard of John Caputo hebben gekozen, maar soit. (Overigens komen Vattimo en Kearney ook uitgebreid in mijn boek God, Iets of Niets? ter sprake.)
Voor veel gemeenteleden zal het niet altijd even gemakkelijke lectuur zijn. Tegelijkertijd moet ik wel zeggen dat de teksten ook weer niet al te diepgravend zijn. Het gaat echt om een eerste ontmoeting met deze denkers. De teksten bevatten bovendien een enkele slordigheid (zo is Roger Scruton geen Franse maar een Britse filosoof). Toch is m.i. het boekje de moeite waard omdat op toegankelijke wijze inzicht wordt gegeven in een zeer actuele trend in de hedendaagse filosofie. Wat ik erg jammer vond is dat een lijstje van verdiepende literatuursuggesties ontbreekt.
René van der Rijst (red.), Filosoferen over God
Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum 2016.
ISBN 9789023971191. 92 pagina’s. Prijs: 8,90 euro